Cara Pembahagian dan Pengiraan Faraid Tanah Pusaka

Faraid adalah istilah dalam hukum Islam yang merujuk kepada pembahagian harta pusaka seseorang yang telah meninggal dunia kepada waris yang berhak mengikut ketetapan syariat. Ilmu faraid berasaskan Al-Qur'an, hadis, dan ijmak ulama, menjadikannya satu bahagian penting dalam muamalah Islam. Artikel ini akan menerangkan cara pembahagian faraid secara mendalam, termasuk faraid suami meninggal, faraid tanah pusaka, cara kiraan faraid, dan contoh kiraan faraid.

Syarat-Syarat Pembahagian Faraid

Sebelum harta pusaka dibahagikan, terdapat beberapa syarat yang perlu dipenuhi:

Kematian Pewaris Pewaris mestilah telah disahkan meninggal dunia.
Kewujudan Waris Waris mestilah masih hidup semasa pewaris meninggal dunia.
Harta yang Ditinggalkan Harta peninggalan mestilah jelas dan tiada pertikaian.
Penyelesaian Kewajipan Pewaris Sebelum harta dibahagikan, hutang pewaris, kos pengebumian, dan wasiat (maksimum 1/3 daripada harta) perlu diselesaikan terlebih dahulu.

Waris yang Berhak untuk Mendapat Pembahagian Faraid

Waris dalam Islam dikelaskan kepada tiga kategori utama:

Waris Utama Pembahagian Faraid (Ashabul Furudh)

• Suami/isteri
• Ayah/ibu
• Anak lelaki/perempuan

Waris Sekunder Pembahagian Faraid (Ashabah)

• Saudara kandung
• Datuk/Nenek
• Waris Dzawil Arham (keluarga jauh) yang menerima bahagian jika tiada waris utama dan sekunder.

Cara Kiraan Faraid

1. Kenal Pasti Waris Tentukan siapa waris yang masih hidup.

2. Kira Bahagian Setiap Waris Gunakan ketetapan yang telah digariskan oleh syariat:

• Suami mendapat ½ harta jika tiada anak, dan ¼ jika ada anak.
• Isteri mendapat ¼ harta jika tiada anak, dan ⅛ jika ada anak.
• Anak lelaki mendapat dua kali ganda bahagian anak perempuan.

3. Tentukan Jumlah Keseluruhan Pembahagian Pastikan jumlah keseluruhan bahagian tidak melebihi harta yang ada.

4. Bahagian Waris Khas Dalam situasi tertentu, seperti ketiadaan waris utama, pembahagian akan dirujuk kepada bahagian ashabah atau waris dzawil arham.

5 Cara Faraid Tanah Pusaka

Faraid adalah sistem pembahagian harta pusaka yang berlandaskan hukum Islam. Dalam konteks tanah pusaka, pengurusan faraid menjadi lebih kompleks kerana melibatkan waris yang berbeza, nilai tanah yang berpotensi besar, dan kepentingan keluarga yang perlu dijaga. Berikut adalah lima proses utama yang perlu anda ketahui untuk menguruskan faraid tanah pusaka dengan baik.

1. Memastikan Keabsahan Tanah Pusaka

Langkah pertama dalam pembahagian faraid tanah pusaka adalah memastikan status tanah tersebut. Pastikan tanah tersebut benar-benar dimiliki oleh si mati dan telah didaftarkan atas nama beliau. Anda boleh merujuk kepada dokumen rasmi seperti geran tanah atau surat hak milik. Jika terdapat sebarang pertikaian tentang pemilikan, ia perlu diselesaikan sebelum proses faraid dijalankan. Tanah pusaka yang sah adalah asas kepada cara pembahagian faraid yang adil.

2. Mengenalpasti Waris yang Berhak

Proses seterusnya ialah mengenalpasti siapa yang layak menerima pusaka berdasarkan hukum faraid. Waris yang biasanya terlibat termasuk:

• Anak lelaki dan perempuan
• Ibu dan bapa
• Pasangan (suami atau isteri)

Pengiraan faraid perlu dilakukan untuk menentukan bahagian setiap waris. Anda disarankan untuk mendapatkan bantuan pihak yang arif dalam hukum syarak, seperti pejabat agama atau peguam syariah. Dalam kes faraid suami meninggal, contoh kiraan faraid seperti berikut dapat membantu:

Contoh Kiraan Faraid suami meninggal dunia, meninggalkan seorang isteri, seorang anak lelaki, dan seorang anak perempuan:

• Bahagian isteri: 1/8 daripada keseluruhan harta (kerana ada anak)
• Baki selepas bahagian isteri dibahagi: 7/8
• Anak lelaki: 2 bahagian daripada baki
• Anak perempuan: 1 bahagian daripada baki

3. Pengiraan Bahagian Mengikut Hukum Faraid

Pengiraan faraid adalah proses penting yang memastikan keadilan dalam pembahagian harta. Pembahagian bahagian setiap waris bergantung kepada jumlah waris yang masih hidup dan hubungan mereka dengan si mati. Sebagai contoh, anak lelaki biasanya menerima dua kali ganda bahagian anak perempuan, manakala ibu bapa dan pasangan juga menerima bahagian tertentu bergantung pada keadaan waris yang lain. Cara kiraan faraid untuk tanah pusaka sering melibatkan perhitungan yang lebih kompleks, terutama jika nilai tanah berbeza. Contoh kiraan faraid di atas dapat mempermudah proses ini.

4. Mengemukakan Permohonan di Mahkamah Syariah

Setelah waris dikenal pasti dan bahagian ditentukan, langkah seterusnya adalah mengemukakan permohonan di Mahkamah Syariah untuk mendapatkan perintah pembahagian faraid. Dokumen yang perlu disediakan termasuk:

Sijil kematian si mati
Dokumen pengenalan waris
Geran tanah atau dokumen hak milik
Proses ini penting untuk mendapatkan pengesahan rasmi pembahagian mengikut hukum Islam dan undang-undang negara. Cara pembahagian faraid tanah pusaka ini memerlukan dokumen yang lengkap untuk mengelakkan sebarang masalah di kemudian hari. Dalam kes faraid suami meninggal, pemahaman tentang cara kiraan faraid dapat mempermudah proses ini.

5. Melaksanakan Pembahagian Tanah

Setelah perintah faraid dikeluarkan, proses pembahagian tanah boleh dilaksanakan. Pembahagian boleh dilakukan dalam beberapa bentuk, seperti:

• Pembahagian fizikal: Tanah dibahagi secara fizikal mengikut bahagian faraid setiap waris.
• Penebusan: Salah seorang waris membeli bahagian waris lain.
• Jualan: Tanah dijual dan hasil jualan dibahagikan mengikut faraid.

Semua keputusan pembahagian harus dibuat dengan persetujuan bersama untuk mengelakkan pertikaian. Contoh kiraan faraid boleh digunakan untuk memudahkan proses ini dan memastikan pembahagian dilakukan secara adil. Cara pembahagian faraid ini juga membantu menjaga hubungan baik antara ahli keluarga, terutama dalam kes tanah pusaka yang bernilai tinggi.

Tips Tambahan bekaitan Faraid tanah pusaka

Faraid tanah pusaka sering kali menjadi salah satu aspek yang mencetuskan persoalan dalam pembahagian faraid. Berikut adalah panduan tambahan:

1. Penilaian Tanah Sebelum pembahagian, nilai tanah perlu dinilai secara adil, sama ada melalui pihak yang berautoriti seperti penilai tanah profesional atau berdasarkan persetujuan bersama ahli waris.

2. Pembahagian Mengikut Nisbah Sama seperti harta lain, tanah juga perlu dibahagikan mengikut nisbah faraid. Jika tanah tidak boleh dibahagikan secara fizikal (contohnya kerana saiz atau lokasi), maka:

• Tanah boleh dijual, dan hasil jualan dibahagikan mengikut faraid.
• Salah seorang ahli waris boleh membeli bahagian waris lain dengan persetujuan bersama.

3. Pengurusan Tanah Bersama Jika ahli waris bersetuju, tanah boleh dikekalkan dalam pemilikan bersama dan digunakan untuk manfaat keluarga seperti pertanian atau perniagaan.

4. Pertimbangan Adat dan Peraturan Tempatan Di sesetengah tempat, adat atau undang-undang tanah tempatan mungkin mempengaruhi cara pembahagian tanah pusaka. Penting untuk merujuk kepada pihak berkuasa agama atau undang-undang untuk memastikan pembahagian mematuhi syariat dan peraturan yang sah.

Contoh Kes Pembahagian Faraid

Kes 1: Faraid Suami Meninggal Seorang pewaris meninggal dunia meninggalkan harta sebanyak RM120,000 dan sebidang tanah bernilai RM180,000. Warisnya terdiri daripada:

• Isteri
• 1 anak lelaki
• 1 anak perempuan

Langkah Penyelesaian:

• Bahagian Isteri Isteri mendapat ⅛ daripada keseluruhan harta. Jadi, (⅛ × RM300,000) = RM37,500.
• Baki Harta untuk Anak-Anak Baki harta: RM300,000 - RM37,500 = RM262,500. Anak lelaki dan perempuan berkongsi dengan nisbah 2:1:
  • Anak lelaki: (2/3) × RM262,500 = RM175,000.
  • Anak perempuan: (1/3) × RM262,500 = RM87,500.

Pembahagian Tanah Jika tanah bernilai RM180,000 tidak boleh dibahagikan secara fizikal:

• Isteri mendapat RM37,500 daripada nilai tanah.
• Anak lelaki mendapat RM105,000.
• Anak perempuan mendapat RM52,500.
• Atau, tanah boleh dijual, dan hasilnya dibahagikan mengikut nisbah.

Kes 2: Contoh Kiraan Faraid Tanpa Anak Seorang pewaris meninggal dunia meninggalkan harta sebanyak RM200,000. Warisnya terdiri daripada:

• Suami
• Ibu
• Bapa

Langkah Penyelesaian:

• Bahagian Suami Suami mendapat ½ daripada harta. Jadi, (½ × RM200,000) = RM100,000.
• Bahagian Ibu Ibu mendapat ⅙ daripada harta. Jadi, (⅙ × RM200,000) = RM33,333.33.
• Bahagian Bapa Bapa mendapat baki harta setelah bahagian lain diambil. Jadi, RM200,000 - RM100,000 - RM33,333.33 = RM66,666.67.

Artikel lain:

• Terkena Scam Dalam Urusan Jual Beli Hartanah? Ini 7 Langkah Penting Wajib Tahu!
  
• Zakat Pelaburan Hartanah: Cara Kira dan Bayar Zakat di Malaysia dengan Mudah
• Pembeli vs. Penjual: Siapa yang Perlu Bayar Yuran Ejen Hartanah